Nikola TESLA

NİKOLA TESLA

1856 yılı 9 Haziran gece yarısı, Hırvatistan’ın Smiljan kasabasında doğan Nikola Tesla, teknolojiyi ve yaşamlarımızı etkileyen buluşlarıyla tüm zamanların en önemli mucitlerdendir. Bunlardan bazıları; savaşlara son verecek bir süper savunma kalkanı, elektriğin ve enerjinin kablosuz aktarımı -iyonosfer tabakası kullanılarak tüm dünyanın aydınlatılabilmesi, dolayısıyla neredeyse bedava elektrik- atmosferde sokak lambaları ve meteorolojik koşulların kontrolü, insan bedeninin enerjisi ile çalışabilen araçlar -örneğin otomobiller.

Tesla, teknoloji adına Modern Çağ'ın temellerini atmıştır. Buluşları ile insanlara servet ve şöhret kazandırıp, parayı ve şöhreti reddeden Tesla fakir ve yalnız bir şekilde hayatına veda etmiştir. Döneminde neredeyse bilinmez olan elektriğin gizemlerini çözüp geniş alanlara taşıyarak elektrik ve elektronik çağını başlatmıştır. Alternatif akım ve motorları, radyo, radar, flüoresan, x-ışını, uzaktan kumanda, kablosuz iletişim Tesla’nın akla ilk gelen icatlarındandır. Tesla olmadan alternatif akımın ve buna uygun çalışan motorların, televizyonun, MR’ın (Manyetik Rezonans Görüntüleme), robotların, faks makinesinin ve daha birçok buluşun mümkün olamayacağını söylenebilir. 800'ü patentli yaklaşık 1000’e yakın icadı olmasına rağmen bu deha günümüzde pek tanınmamaktadır. Yaşamı boyunca birçok engel ile karşılaşan Tesla’nın en büyük ve sürekli çabalarından biri, çalışmalarını sürdürebilmek için finansal kaynak bulabilmek olmuştur. Belki de döneminin çok ötesinde olduğu için anlaşılamayan, çoğu zaman yalnız ve maddi sıkıntılar içinde olan bu deha, son yıllarını geçirdiği New York’taki bir otel odasında 7 Ocak 1943’te yaşama veda etmiştir.

Nikola çocukluk çağlarında ilginç bir hastalıkla yüzleşir. Konuşulan nesneler hakkında zihninde imajlar oluşmaktadır. Zamanla bu imajlar o kadar gerçekçi hale gelir ki, onların dokunulabilir olup olmadığı tereddütleri baş gösterir. Zihnindeki imajların bir ekrana, hatta başkalarının zihnine yansıtılabileceğini iddia etmektedir ve bunun üzerine çalışır. Tesla, bu yeteneği sayesinde çalışmalarında modellere, çizimlere ve hatta deneylere ihtiyaç duymadığından bahseder. Deneydeki nesneleri ve deney koşullarını zihninde oluşturup süreçleri işletebilmekte ve bu sayede henüz deneyi gerçekleştirmeden sonuçlarını analiz edebilmektedir. Bir cihazı zihninde devreye koyabilmekte; çalışırken oluşan aksaklıkları tespit edip üzerinde düzenlemeler yapabilmektedir. Baştan sona zihinsel planda gerçekleşen işlemlerin sonuçları gerçeğiyle aynıdır. Enerji, para ve zaman avantajı sağlayan bu yöntemiyle çalıştığı 20 yıl boyunca bir istisna bile olmadığını söyler.

Graz Teknik Üniversitesi'nde önce fizik ve matematik, sonrasında makine ve elektrik eğitimi alır. Prag Üniversitesi'nde felsefe okur. İngilizce, Fransızca, Almanca ve İtalyanca dillerini öğrenir. Tesla eğitimi boyunca özellikle elektrik alanına yoğunlaşır. Doğrusal Akım-DC’ın zafiyetlerini gözlemleyen Tesla, farklı iletim teknikleri üzerine çalışır ve 'Alternatif Akım' –AC fikrini geliştirir. Tesla’ya göre tüm enerjiler döngüseldir ve bu yasa elektrik için de geçerli olmalıdır. Tesla elektriği kullanılabilir kılan, yaşamlarımıza sokan bu fikrini üniversitedeki hocalarıyla paylaşır. Ancak AC teorisi küçümsenir. Bu şimdiye kadar yapılmamış bir şeydir ve akımın yönündeki sürekli değişimler verimliliği etkileyen şiddetli titreşimlere neden olacaktır. Bu durum Tesla’yı yavaşlatsa da cesaretini kırmaz, teorisi üzerinde çalışmaya devam eder. Tesla, bir park yürüyüşü sırasında, Goethe’nin Faust eserinden aldığı ilhamla AC teorisindeki problemleri çözmeyi başarır. AC teorisindeki bu önemli gelişmeye rağmen, enerji ve elektrik iletimi Budapeşte’de kimsenin ilgisini çekmemektedir. Kendisini yalnızca bir adamın anlayabileceğini düşünmeye başlar; Thomas Alva Edison. Tesla, Amerika’ya giderek Edison ile tanışmaya karar verir.

Tesla, Edison’un ofisine gider ve kendisiyle tanışarak yanındaki tavsiye mektubunu verir. Mektupta şöyle yazmaktadır: “Dostum Edison; iki büyük adam tanıyorum ve biri sizsiniz. Diğeri ise bu genç adam!”. Edison’a çalışmalarından ve AC akım planından bahseder. Edison AC fikriyle fazla ilgilenmez. Edison ve Tesla’nın benzer birçok özelliği vardır. Her ikisi de kısa uyku molaları ile günlerce aralıksız çalışabilmektedir. En büyük farkları ise; Tesla ilham ve imajinasyon yoluyla buluşlarını gerçekleştirmektedir, Edison ise deneme-yanılma yoluyla. Tesla, Edison tarafından kendisine verilen görevi birkaç ay içinde tamamlar. DC santralindeki sorunları çözmüştür. Edison’un kendisine söz verdiği ücreti talep ettiğinde, Edison şaşırmış bir şekilde “tam bir Amerikalı gibi düşünmeye başladığında Amerikan şakalarından da anlayabileceğini” söyler ve bir ücret ödemez. Tesla derhal istifa eder. Kısa süren birlikte çalışma dönemini, uzun süreli bir rekabet izleyecektir.

Dönemin önemli sanayicilerinden Westinghouse, Tesla’nın AC alanındaki çalışmaları ile ilgilenir ve Tesla’nın patentlerini satın alır. Yaptıkları anlaşmada Westinghouse’un satacağı her 1 HP’lik elektrik için Tesla’ya 2.5 dolar ödenecektir. Bu rakam günümüze gelindiğine trilyonlarca dolara karşılık gelmektedir ve anlaşma AC akım kullanılmaya başladıktan kısa süre sonra Westinghouse tarafından iptal edilecek, yerine Tesla’ya küçük bir aylık ücret verilecektir. Tesla, icatlarını ticari kullanıma uyarlar. 60 Hz’lik frekans ile çalışan Tesla transformatörünü geliştirir (Tesla Coil). Hava göbekli transformatör olan bu cihaz, günümüzde tüm radyo ve televizyonlarda ve daha birçok elektronik cihazda kullanılmaktadır. Westinghouse, ürünlerinde patentini satın aldığı Tesla’nın icatlarını kullanmaya başlar.

AC’nin gelişimiyle başlayan rekabet bir karalama kampanyasını beraberinde getirir. Edison’un desteklediği bu kampanyada, AC akımın tehlikeleri anlatılmakta, elektrikten zaten çekinen ve pek tanımayan halk korkutulmaya çalışılmaktadır. Bu karalama kampanyası devam ederken, Westinghouse Chicago’daki “Colombia Fuarı”nın aydınlatılması ihalesini, Edison ve Thompson’un birleşerek kurduğu General Electric firması karşısında kazanır. Başkan Cleveland’ın bastığı düğme ile Chicago’da 100 bin lamba aynı anda aydınlanır. Fuarı ziyaret eden 27 milyon kişi, AC akım ile aydınlatılan o ana kadarki en büyük ve etkileyici ışık şölenine şahit olur. Tüm dünyayı etkileyen bu başarı, Tesla ve AC akım için bir dönüm noktasıdır.

Tesla, 1891 yılında Amerikan Elektrik Mühendisleri Odası’nda yaptığı konuşmada şöyle der: “Bizden önceki birçok jenerasyonda, makinelerimiz dünyada herhangi bir yerde elde edilen enerji ile çalıştırıldı. Bu yeni bir şey değil. Gücünü topraktan alan etkileyici Antheus mitosunda, büyük matematikçilerinizin spekülasyonlarına rastladığımız bir şey var. Enerji uzayın her yerinde. Bu enerji statik mi, kinetik mi? Eğer statik ise umutlarımız boşuna; eğer kinetik ise -ve böyle olduğunu biliyoruz- insanlık için makineleri bu doğanın döngüsüne bağlamak sadece bir zaman meselesidir.”

Felsefeye hep ilgisi olan Tesla, doğu felsefesinden, özellikle o dönem Amerika kıtasına gelen ve Vedik öğretiyi aktaran Vivekananda’nın öğretilerinden, kozmogeni bilgisinden ve sikluslar yasasından çok etkilenir. Doğu felsefesi ve doğanın maddesel dünya üzerindeki mekanizmalarını anlamaya çalışan Tesla, kaynağı, varlığı ve maddenin yapısını tarif edebilmek için, prana ve akaşa (enerji ve madde), ether ve aura gibi kavramlar üzerine yoğunlaşmıştır. Vivekananda, Tesla’nın gücü ve maddeyi potansiyel enerjiye dönüştürülebileceğini ve maddenin aslında potansiyel bir enerji olduğunu ifade eden matematiksel çalışmaları olduğunu söyler. Bunun matematiksel ispatı, yaklaşık 10 yıl sonra Einstein tarafından yapılır. Enerjinin yerküre boyunca iletilmesinin mümkün olduğunu düşünen Tesla şöyle der: “Her şey hareket ediyor, her şey dönüyor ve her yerde enerji var.”

Tesla icatlar ve insanlığın gelişimiyle ilgili şöyle der: “İnsanlığın ilerleyişi mutlak icatlara dayanır. Bu, yaratıcı zihnin en önemli ürünüdür. En büyük çabası, doğanın gizli güçlerini ve bilgisini keşfetmektir ve evreni 'titreşen dalgaların senfonisi' olarak adlandırır.

http://www.aktiffelsefe.org/