Plüton 5 değil, 10 uyduya sahip

Plüton’un beş değil, 10 uyduya sahip

'Plüton’un beş değil, 10 uyduya sahip'

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) tarafından gerçekleştirilen bir simülasyon, cüce gezegen Plüton’un beş değil, 10 uyduya sahip olabileceğini gösterdi. Simülasyon, Plüton’u incelemek için görevlendirilen New Horizons uzay aracının Plüton ve uydusu Charon arasındaki bölgeye girdiğinde büyük bir risk alabileceğini öne sürdü.

Güneş Sistemi’nde Neptün’ün ardından gelen cüce gezegen Plüton’un, Charon, Nix, Hydra, S/2011 P 1 ve S/2012 P 1 uydularının yanı sıra, beş tane daha fazla uydusu olabileceği ifade edildi. NASA tarafından gerçekleştirilen simülasyonda, 14 Temmuz 2015’te Plüton-Charon sistemine girmesi beklenen New Horizons uzay aracının, kendini iki gök cismini saran asteorit kaplı bir alanda bulabileceği belirtildi.

Yeni simülasyon, bugüne kadar Hubble Uzay Teleskopu tarafından keşfedilen dört uydunun çok ötesinde kalan, yörüngeleri çok daha büyük olan yeni uydular olabileceğini öne sürdü. Hubble’ın süper-derin görüş alanının ötesinde kalan bu uydular, aynı zamanda çok sönük ve küçük olmaları nedeniyle tespit edilememiş olabilir.

KEŞFEDECEK ÇOK ŞEY VAR

   Discovery News’in haberine göre, Utah Üniversitesi’nden Benjamin Bromley ve Harvard Astrofizik Merkezi’nden Scott Keyon’un gerçekleştirdiği simülasyon, New Horizons’ın Plüton’un yörüngesinden geçişi için birden fazla seçenek düşünülmesi gerektiğini savundu.

  Sorun şu ki, Plüton ve Charon’u saran bölgeye girdiği zaman bir asteorit veya buzul göktaşına çarpması halinde, saatte yaklaşık 57 bin km hızla ilerleyen New Horizons, Dünya’ya bir parça veri bile gönderemeden yok olacak.

Diğer yandan, Plüton-Charon sisteminde keşfedilmesi gereken çok fazla sır var. Ay’ın kütlesi, Dünya’nın kütlesinin yüzde biri. Oysa, Charon’un kütlesi Plüton’un kütlesinin yüzde 12’sine eşit. Bu sebeple, Dünya ile Ay arasındaki ağırlık merkezi Dünya’nın çapı içinde kalırken, Plüton ve Charon ortak bir ağırlık merkezinin etrafında dönüyor ve ‘çift yıldız’ olarak adlandırılıyorlar.

Dahası, Plüton’un son derece dağınık jeolojik yapısının sebebi ne? Gök bilimciler, cüce gezegenin, Jüpiter’in birçok uydusunda olduğu gibi gaz ve tozdan oluşan kozmik bir diksten oluşmuş olabileceğini düşünüyor.

YENİ BİR TEORİ

ABD’nin Boulder Üniversitesi’nden Robin Canup ise daha popüler olan bir teori öne sürüyor. Canup’undüşüncesine göre, Plüton çok eski zamanlada, Güneş Sistemi’ndeki gezegenlerin ötesinde kalan Kuşper Kuşağı nesnelerinden biriyle çarpıştı.

Canup’un hazırladığı simülasyona göre, çarpışmada kütlesi gezegenine kıyasla çok daha büyük olan bir uydunun oluştu. Ayrıca, spiral bir kozmik enkaz, iki kozmik cismin etrafında bir halka oluşturdu.

Simülasyon, çarpışmanın ardından gelen 10 yılda halkanın daha büyük bir hal aldığını, 100 bin yıl içinde ise halkadan saçılan birkaç kilometre çapındaki cisimler önlerine çıkan toz parçacıklarını da çekerek çok küçük uydular haline geldi.

Gök bilimciler, buradan yola çıkarak, Temmuz 2015’te Plüton-Charon sistemine girecek New horizons uzay aracının yeni kozmik cisimler ve halkalar keşfedebileceğini düşünüyor. Plüton sisteminin tam haritasının çıkarışması ise Güneş Sistemi’nin uzak köşesinde nasıl bir gelişim yaşandığını ortaya çıkaracak.

Gök bilimciler, ilk olarak 1978’de Charon’u keşfetmişti. Sırasıyla 2011 ve 2012’de keşfedilen S/2011 P 1 ve S/2012 P 1 uydularına ise Cerberus ve Vulcan adlarının verilmesi kararlaştırıldı. Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) henüz resmi olarak uyduların isimlerini açıklamadı.

ntvmsnbc